Хронология истории Полоцка: V-XIII века | ПОЛОЦК Погода ПГУ Расписание

Храналогія гісторыі Полацка: V-ХІІІ ст.

V ст. н.э.	На тэрыторыі сучаснага Полацка ўжо жывуць людзі
859	Першыя летапісныя звесткі пра племянны саюз крывічоў
862	Першыя летапісныя звесткі пра Полацк/ у летапісах- Полотеск, Полотьск, Полтеск/ як цэнтар крывічоў-палачан і Полацкае княства, што размяшчалася на тэрыторыі сучасных Віцебскай і поўначы Мінскай абласцей. Горад заснаваны на рацэ Палата пры ўпадзенні яе ў Заходнюю Дзвіну. Хуткаму эканамічнаму і культурнаму развіццю горада спрыяла выгоднае размяшчэнне на гандлёвым шляху \"з вараг у грэкі\". Пачатак беларускай дзяржаўнасці.
865	Дружына кіеўскіх князёў Аскольда і Дзіра прыйшла на берагі Палаты, \"ваявалі палачан і шмат зла ўчынілі\".
907, 911, 941, 944	Удзел крывічоў у паходах на сталіцу Візантыйскай імперыі Царград / Візантый, Канстанцінопаль/; Полацк названы ў пераліку гарадоў, якім Царград выплаціў даніну.
944	Удзел крывічоў у паходзе князя Ігара на Візантыю
945	У дагаворы Візантыі з кіеўскім князем Ігарам названа Прадслава, магчыма, полацкая княгіня.
Сярэдзіна Х ст.	Утварэнне Полацкага княства. Першым гістарычна вядомым князем быў Рагвалод. Усе найбольш важныя пытанні полацкія гараджане вырашалі на вечы, якое абмяжоўвала ўладу князя. Ад веча залежала выбранне, назначэнне і выгнанне князёў.
960-я гады-980	Княжанне ў Полацку князя Рагвалода, заснавальніка дынастыі Рагвалодавічаў
980/ паводле іншых звестак 970, 975, 976/	Захоп Полацка наўгародскім князем Уладзімірам Святаславічам, забойства ім полацкага князя Рагвалода і яго сыноў; полацкую князёўну Рагнеду Уладзімір узяў сабе за жонку
каля 988	Замах Рагнеды на Уладзіміра. Высылка яе з княжычам Ізяславам на радзіму
988-1001	Княжанне ў Полацку Ізяслава/ сын Уладзіміра Святаславіча і полацкай князёўны Рагнеды/
992	Утварэнне хрысціянскай епархіі/епіскапіі/ у Полацку
Канец Х ст./каля 985/	Першыя летапісныя звесткі пра горад Ізяслаў/ цяпер горад Заслаўе ў Мінскім раёне/ і княжанне ў ім Ізяслава. паводле падання тут Рагнеда/ маці Ізяслава/ стала першай на ўсходнеславянскіх землях манашкай, прыняўшы імя Настасся/памерла ў 1000/
1000	Смерць княгіні Рагнеды, у манастве Анастасіі
1001	Смерць полацкага князя Ізяслава
1001-1044	Княжанне ў Полацку Брачыслава Ізяславіча. Аднаўленне незалежнасці Полацкага княства
1019-1054	Княжанне ў Кіеве Яраслава Мудрага/ сын Уладзіміра Святаславіча і полацкай князёўны Рагнеды Рагвалодаўны/
1021	Паход полацкага князя Брачыслава Ізяславіча на Ноўгарад; бітва палачан з дружынаю Яраслава Мудрага на рацэ Судоме; да Полацкага княства далучаны гарады Віцебск і Усвят
1029	Нарадзіўся князь Усяслаў Брачыславіч Чарадзей
1044-1066/ паводле іншых звестак 1050-1055/	Будаўніцтва ў Полацку першага хрысціянскага храма- Сафійскага сабора/ перабудаваны ў 1738-1750/
1044-1101	Княжанне ў Полацку Усяслава Брачыславіча, празванага Чарадзеем; яго ўчынкі апеты ў славутай паэме \"Слова аб паходзе Ігаравым\"
1059	Першыя летапісныя звесткі пра горад Копысь/ цяпер гар. пасёлак у Аршанскім раёне Віцебскай вобл./ як горад Полацкага княства
1060	Удзел полацкага князя Усяслава ў паходзе кіеўскіх дружын супраць качэўнікаў торкаў
1065	Паход полацкага князя Усяслава Брачыславіча на Пскоў
1065, 1068	Першыя летапісныя звесткі пра горад Браслаў/ Брячиславль, Брятислав/, заснаваны полацкім князем Брачыславам Ізяславічам/ княжыў у 1003-1044/
1066	Паход Усяслава Брачыславіча на Ноўгарад
1067, 3 сакавіка	Бітва на рацэ Няміга/ прыток Свіслачы ў межах сучаснага Мінска/ паміж войскамі каліцыі князёў Кіеўскай Русі/ Яраславічы/ і войскамі полацкага князя Усяслава Брачыславіча. Яраславічы захапілі Менск, пасеклі ўсіх мужчын, а жанчын і дзяцей узялі \" на шчыт\"/ у палон/. Праз тыдзень падышлі войскі Усяслава і на Нямізе \"бисть сеча и мнози падеша с обе стороны\". У \"Слове аб паходзе Ігаравым\" гэтая бітва апісана
1067, 10 ліпеня	Сустрэча князёў Яраславічаў з полацкім князем Усяславам Брачыславічам на Дняпры каля Оршы. Кіеўскі князь Ізяслаў пад прысягай цалаваў крыж, што не прычыніць зла Усяславу і яго сынам. Але, калі яны пераплылі на чоўне Дняпро, іх звязалі, закавалі ў кайданы, адвезлі ў Кіеў і кінулі ў астрог-поруб
1068-1069	Народнае паўстанне ў Кіеве, у выніку якога на велікакняжанне прызначаны полацкі князь Усяслаў Брачыславіч/ княжыў 7 месяцаў, потым вярнуўся на радзіму і праз пэўны час зноў стаў княжыць у Полацку/
1069-1071	Княжанне ў Полацку Святаполка Ізяславіча/ сын князя Ізяслава Яраславіча; у 1088-1093 княжыў у Тураве, у 1093-1113- у Кіеве
1077	Паход на Полацк чарнігаўскага і смаленскага князя Уладзіміра Манамаха; паход паспяхова адбіты
1078	Паход на Полацк дружын усіх паўднёвых княстваў, наўгародцаў і палавецкай арды пад кіраўніцтвам Уладзіміра Манамаха; паход адбіты
1092	Дзівосы ў Полацку. \" Мерцвякі б'юць гараджанаў\"
XI ст.	Заснаванне палачанамі гарадоў Дзісна/ пры ўпадзенні ракі Дзісны ў Заходнюю Дзвіну/ і Мядзел/ на адным з астравоў возера Мядзел/ як парубежных крэпасцей Полацкага княства
2-я палова XI ст.	Утварэнне Віленскага княства, удзела Полацкай зямлі/ з 1264 г. ў складзе Вялікага княства Літоўскага/
Канец XI ст.-пачатак XII ст.	Вылучэнне Менскага ўдзельнага княства з Полацкага княства; першым князем быў Глеб Усяславіч/ сын полацкага князя Усяслава Брачыславіча/
14 красавіка 1101	Памёр князь Усяслаў Чарадзей
1101/?/, 1127-1128	Княжанне ў Полацку Барыса Усяславіча/ свецкае імя Рагвалод/, з імем якога звязваюць заснаванне горада Барысава/ 1102/, надпісы на так званых Барысавых камянях і будаўніцтва Барысаглебскага манастыра ў Бельчыцах/ рэзідэнцыі полацкіх князёў/
1101/?/-1127	Княжанне ў Полацку Давыда Усяславіча/ сын Усяслава Брачыславіча/; у 1127 г. палачане прагналі яго, ён трапіў у палон да кіеўскіх князёў, якія ў 1129 г. выслалі яго разам з іншымі полацкімі князямі ў Візантыю
Пасля 1101	Утварэнне Віцебскага княства/ вылучылася з Полацкага княства/
1103	Паход полацкага князя Давыда Усяславіча ў складзе кааліцыі князёў Кіеўскай Русі супраць полаўцаў
Каля 1104-23 траўня 1173	Жыццё і дзейнасць Ефрасінні Полацкай/ свецкае імя Прадслава/- асветніцы Беларусі, ігуменні Полацкага манастыра святога Спаса; прылічана царквой да святых
1105	Прызначэнне ў Полацк епіскапа Міны і ўтварэнне Полацкай епіскапіі
1127	Паход гарадзенскага князя Усевалада Давыдавіча, тураўскага князя Вячаслава Уладзіміравіча, клецкага князя Вячаслава Яраславіча і інш. на Полацкую зямлю; захапілі і абрабавалі горад Ізяслаў/Заслаўе/
Канец 1120-х гадоў	Узнікненне манументальных помнікаў эпіграфікі Беларусі- Барысавых камянёў, на якіх паводле загаду полацкага князя Барыса Усяславіча высечаны 6-канцовыя крыжы і надпісы \"Господи помози рабу своему Борису\"
1129	Высылка полацкіх князёў у Візантыю
1132	Полацкае веча выбрала князем Васільку з роду Рагвалодавічаў
1-я палова XII ст.	Вылучэнне Друцкага, Ізяслаўскага/ Заслаўскага/, Лагожскага/ Лагойскага/ удзельных княстваў з Полацкага княства
1-я палова XII ст.	Заснаванне ў Бельчыцах/ рэзідэнцыі полацкіх князёў/ Барысаглебскага манастыра
Сярэдзіна XII ст.	Дзейнасць полацкага дойліда Іаана- выдатнага прадстаўніка полацкай архітэктурнай школы, пад кіраўніцтвам якога пабудаваны Спаса-Ефрасіннеўская царква ў Полацку, магчыма, цэрквы Бельчыцкага Барысаглебскага манастыра
1151	Выступленне палачан супраць свайго князя Рагвалода-Васіля Барысавіча і высылка яго ў Менск. Выбранне на вечы полацкім князем былога менскага князя Расціслава Глебавіча/ княжыў у Полацку да 1159/
Паміж 1152 і 1161	Будаўніцтва ў Полацку дойлідам Іаанам за 30 тыдняў саборнага храма Спаса-Ефрасіннеўскага манастыра/ заказчыца-фундатар Ефрасіння Полацкая/
1158	Выгнанне палачанамі князя Расціслава і вяртанне Рагвалода-Васіля
1158	Першыя летапісныя звесткі пра Бельчыцы як рэзідэнцыю полацкіх князёў
1159	Веча горада Друцка прагнала свайго князя Глеба Расціславіча/ княжыў там з 1151 г./ і выбрала князем Рагвалода Барысавіча/ у хрышчэнні Васіль, унук полацкага князя Усяслава/.
1159, 1160, 1161	Аблога Менска друцкім і полацкім князем Рагвалодам Барысавічам
1161	Стварэнне майстрам-ювелірам Богшам/ у хрышчэнні- Лазар/ паводле загаду князёўны Ефрасінні Полацкай напрастольнага крыжа для Спаскай царквы- святыні Полацкай зямлі, выдатнага твора старажытнабеларускага мастацтва
1161	Разгром менскім князем Валадаром Глебавічам войск друцкага і полацкага князя Рагвалода Барысавіча пад Гарадцом
1162	Полацкае веча выбрала на княжанне Усяслава Васількавіча/ правіў з перапынкамі да 1186/
1167	Паломніцтва ігуменні Еўфрасінні ў Святую Зямлю і яе смерць у Ерусаліме
1167	Барацьба менскага князя Валадара Глебавіча з полацкім князем Усяславам Васількавічам і віцебскім князем Давыдам Расціславічам за полацкі трон
1180	Аб'яднаныя сілы палачан, наўгародцаў і чарнігаўцаў учынілі паход на Друцкае княства, якое абараняў яго князь Глеб Рагвалодавіч з дапамогай смаленскага князя Давыда Расціславіча
1186-1216	Княжанне вялікага князя полацкага Валодшы і ягоная барацьба з крыжакамі
1187	Перанос мошчаў святой Еўфрасінні Полацкай з Ерусаліма ў Кіева-Пячорскую лаўру
1191	Сумесны паход войск Ноўгарада і Полацка супраць Літвы
1195	Барацьба полацкіх князёў супраць смаленскага князя Давыда Расціславіча; разгром палачанамі войска смаленскага князя
1200/?/-1216	Княжанне ў Полацку Уладзіміра/ Вальдэмара/, які атрымліваў даніну з ліваў і латгалаў; у саюзе з імі рабіў паходы на Рыгу, Гольм, Ікскюль; паводле дагавораў з крыжакамі/ 1210 і 1212 г./ страціў ніжняе Падзвінне
1200/?/-1214/?/	Княжанне Усевалада ў Герцыке/ Герцык, Герсік, Гарцыке/- княжацкая рэзідэнцыя ў ніжнім Падзвінні і цэнтр удзела, падпарадкаванага Полацкаму княству/ цяпер руіны каля станцыі Ерсіка, Латвія/
XII ст.	Мяркуемае вылучэньне з Полацкага княства Лукомскага ўдзельнага княства; яго цэнтр- горад Лукомль/ цяпер вёска ў Чашніцкім раёне/
XII-XIIІ ст.	Створаны адзін з першых помнікаў беларускай агіяграфічнай літаратуры- \"Жыціе Ефрасінні Полацкай\"; мяркуемы аўтар ігумення Спаса-Ефрасіннеўскага манастыра Еўпраксія
1201	Паход полацкага князя Уладзіміра/Вальдэмара/ на Літву
1202	Захоп нямецкімі рыцарамі вусця ракі Заходняя Дзвіна і ўтварэнне ў Прыбалтыцы Ордэна мечаносцаў
1203, 1206, 1216	Паходы полацкіх дружын на крыжакоў
1206-1208	Барацьба кукенойскага князя Вячкі супраць крыжакоў
1208	Захоп крыжакамі полацкай крэпасці Кукенойс у ніжнім цячэнні Заходняй Дзвіны
1210	Мірны дагавор паміж полацкім князем Уладзімірам/Вальдэмарам/ і рыжскім епіскапам Альбертам пра выплату лівамі даніны Полацку
1212	Мірны дагавор полацкага князя Уладзіміра/Вальдэмара/ з Рыгаю
1216	Разгром смаленскім князем Мсціславам Давыдавічам літоўскіх дружын на тэрыторыі Полацкага княства
1223	Мірны дагавор Полацка і Смаленска з Рыгай
1229	Гандлёвы дагавор Смаленскага, Віцебскага і Полацкага княстваў з горадам Рыгаю і востравам Готланд, вядомы пад назваю\"Смаленская гандлёвая праўда\"
1237	Аб'яднанне Ордэна мечаносцаў з Тэўтонскім ордэнам- заснаванне Лівонскага ордэна
1239	Вянчанне полацкай князёўны Параскевы з Аляксандрам Яраславічам/ Аляксандрам Неўскім/
1240	Удзел полацкай дружыны ў бітве са шведамі на Няве
1242	Воіны з Полацкай зямлі ўдзельнічаюць у разгроме нямецкіх рыцараў на Чудскім возеры
1250-я гады-1263	Княжанне ў Полацку Таўцівіла/ забіты ў 1263 г. вялікім князем літоўскім Транятам/
1260	Палачане разам з летувісамі, латышамі і эстамі разбілі крыжакоў каля возера Дурбэ
1262	Веча запрашае ў Полацк князя Таўцівіла
1263/?/-1267	Княжанне ў Полацку Гердзеня Давыдавіча/ сын Віцебскага князя Давыда Расціславіча; некаторыя гісторыкі лічаць Гердзеня бацькам вялікіх князёў літоўскіх Гедзіміна і Віценя, полацкага князя Воіна/
1264 г., 22 снежня	Мірны і гандлёвы дагавор Полацка/ падпісаны князем Гердзенем/ з горадам Рыгаю і Лівонскім ордэнам; у адпаведнасьці з дагаворам Полацк адмаўляўся ад прэтэезій на ніжняе Падзвінне і Латгальскія землі, Ордэн гарантаваў непарушнасць полацкіх зямель; вызначаліся правы купцоў у Рызе
1264-1267	Княжанне ў Вялікім княстве Літоўскім Войшалка, які, абапіраючыся на беларускіх баяраў і галіцка-валынскіх князёў, заваяваў Нальшчаны/ сталіца- горад Крэва/ і Дзяволтву, аб'яднаў Новагародскую, Пінскую, Полацкую і Віцебскую землі/ у 1267 г. Войшалк пайшоў у манастыр/
1266-1267	Паходы пскоўскага князя Доўманта на полацкія землі; у бітве 1267 г. загінуў полацкі князь Гердзень Давыдавіч
1279	Літоўска-беларускія войскі адбілі паход лівонскіх рыцараў
1281	Літоўска-беларускія войскі захапілі г. Герцыке/ былую полацкую крэпасць/; Лівонскі ордэн абмяняў яго на г. Дынабург/ цяпер Даўгапілс/
1300	Гандлёвы дагавор Полацка з горадам Рыгаю

Похожие страницы :

Хронология истории Полоцка: XIV-XVII века

История Полоцка IX-XIII века

Хронология истории Полоцка XVIII-XIX вв.

Хронология истории Полоцка 1901-1945 годы